Auteur: Golan Muhyaldin
Gepubliceerd op: donderdag 20 januari 2022
Update op: maandag 5 december 2022
Redacteur: Nicky Schoonenberg
Leerlijnen op het MBO
Op het MBO ging ik aan de slag met het maken van lessenreeksen en leerlijnen. Altijd met het doel voor oog en de studenten in het hart. Toen ik eenmaal in het praktijk mijn lessen wilde geven was het moeilijker dan ik dacht. Studenten vroegen tussendoor om meer grammatica oefeningen waarvan ik dacht dat zij dit al kenden. Dus gaf ik simpelweg kleine extra werkbladen mee waar ze mee konden oefenen thuis. ‘Dan snappen ze het wel’ dacht ik. Niks daarvan bleek waar te zijn. In dit blog wil ik vertellen waarom ik overgestapt ben van traditionele naar leerlijnen waar formatief handelen de basis van is. In het kort is formatief handelen het interpreteren en gebruik maken van informatie door de docent, studenten en medestudenten. Deze informatie gaat over waar de studenten staan in het leerproces om op basis van deze informatie keuzes te kunnen maken over de vervolgstappen in het onderwijsproces. Dus geen traditionele leerlijnen meer. Niet meer werken volgens een vast recept waar heilig aan gehouden moet worden maar juist kijken naar wat voor ingrediënten je hebt om daar iets moois van te maken. Ik weet immers niet als docent voorafgaand wat voor studenten ik krijg en hoeveel zij al wel of niet weten. ‘Miss G, hoe kan ik een mail schrijven als ik niet eens weet hoe ik een zin moet maken?’ zei een student op niveau 4 terwijl ik voorbeelden aan het geven was waar een goede mail uit bestaat. Ik wilde met liefde een moment nemen om tijd te maken voor de vraag van de student, alleen kreeg ik daardoor gelijk een gevoel van druk en een achterstand met het werk die in mijn leerlijn stond. Al snel merkte ik dat ik mezelf en zo ook de studenten onder druk aan het zetten was op die manier. Dus begon ik twee lessen daarna te richten op grammatica. De studenten die voorheen niks tijdens de les deden waren tijdens de grammatica lessen juist echt aan het mee doen. De studenten waren eindelijk meer aan het werk dan ik. Yes! Precies wat ik natuurlijk als docent wil. Daardoor merkte ik aan de klas hoe erg die behoefte was om juist terug te gaan naar de basis van de grammatica regels. Toen we eenmaal terug gingen naar de origineel geplande lessen van de leerlijn, merkte ik dat studenten veel meer mee deden met de klassikale opdrachten, vragen gingen stellen en elkaar aan het helpen waren.
In het begin was het een uitdaging om de traditionele manier van lesgeven achter me te laten omdat het mij als docent extra houvast gaf op papier. Dat houvast bleek achteraf juist hetgeen te zijn wat mij tegenhield om de studenten echt te helpen ontwikkelen in hun leerproces. Niet het leerproces die ik dacht dat ze hadden. Begrijp me niet verkeerd. Een studiewijzer of leerlijn met duidelijke leeropbrengsten en doelen kan heel goed werken. Echter zou het ook ruimte moeten geven om af en toe juist van de geplande pad af te gaan zodat de leeruitkomsten waar de leerlijnen op gericht zijn echt te realiseren vallen. Juist door af en toe van de geplande pad af te gaan, kom je samen met de studenten weer terug op het hoofddoel van een periode omdat een moment genomen wordt om de studenten echt te laten begrijpen wat ze met de kennis en vaardigheden kunnen doen op verschillende situaties. Niet alleen op school maar ook wanneer ze professionals zijn. Start niet met waar je hoopt waar leerlingen staan maar start waar leerlingen daadwerkelijk zijn in het proces.
